PHP’de Transaction Kullanımı

En çok bankacılık sistemlerinde kullanılan bir olay bu. Örneğin bir hesaptan diğerine para aktarımında aslında 2 sorgumuz var. Önce mevcut hesaptan bakiye düşüyoruz, daha sonra diğer hesabın bakiyesine ekliyoruz. Ancak ya mevcut hesaptan bakiyeyi düştükten sonra diğer hesaba bakiye eklerken anlık bir sorun olursa ne olur? O zaman mevcut hesaptan para çıkar ama diğer hesaba para gelmez, işler karışır.

İşte bunu önlemek için sorguları transaction ile yaparsak, yani bir işlem bloğu içerisinde yaparsak sorun kalmayacaktır.

Transaction’ı PDO’da başlatmak için beginTransaction() metodu kullanılır;

$db->beginTransaction();

Daha sonra 2 sorguyu çalıştırırız;

$sorgu1 = $db->prepare('UPDATE accounts SET balance = balance - :amount WHERE account_id = :id');
$sonuc1 = $sorgu1->execute([
   'amount' => 250,
   'id' => 1
]);

$sorgu2 = $db->prepare('UPDATE accounts SET balance = balance + :amount WHERE account_id = :id');
$sonuc2 = $sorgu1->execute([
   'amount' => 250,
   'id' => 2
]);

Şimdi transaction içerisinde bu işlemleri yaptığımızda, eğer her 2 sorguda başarı ile sonuçlandıysa, o zaman commit() metodunu kullanarak işlemi tamamlayacağız. Eğer bir sorun olur ise rollBack() metodu ile yaptığımız işlemleri geri alabileceğiz.

if ($sonuc1 && $sonuc2){
   $db->commit(); // işlemi tamamla
} else {
   $db->rollBack(); // işlemi geri al
}

Siz transaction içindeki sorgularınız commit etmediğiniz sürece, sadece mevcut bağlantınızda veritabanı değişikliğini görürsünüz. Örneğin commite etmeden önce veritabanınızı kontrol ettiğinizde, sorguları çalıştırmış olmanıza rağmen değişikliği göremeyeceksiniz. Ne zaman ki commit metodunu çalıştırıp işlemi tamamlarsınız, o zaman bütün bağlantılarda bu işlem geçerli olacaktır.

Böylece olası durumlarda, kayıpları önlemek için harika bir yolu keşfetmiş oluyoruz.

Not: Eğer bu işlemi PDO’nun metodları ile değilde, mysql ile yapmak isterseniz. O zaman bir şeye dikkat çekmem gerek. Aynı işlemi PDO’nun transaction metodlarını kullanmadan yapalım.

$db->query('BEGIN TRANSACTION');

$sorgu1 = $db->prepare('UPDATE accounts SET balance = balance - :amount WHERE account_id = :id');
$sonuc1 = $sorgu1->execute([
   'amount' => 250,
   'id' => 1
]);

$sorgu2 = $db->prepare('UPDATE accounts SET balance = balance + :amount WHERE account_id = :id');
$sonuc2 = $sorgu1->execute([
   'amount' => 250,
   'id' => 2
]);

if ($sonuc1 && $sonuc2){
   $db->query('COMMIT'); // işlemi tamamla
} else {
   $db->query('ROLLBACK'); // işlemi geri al
}

Burada 2 işlemden birisi başarısız olsa bile otomatik commit ettiği için diğer tüm bağlantılarda da görünecek. Bunun önüne geçmek için, AUTOCOMMIT değerini 0 yapmamız gerekiyor. Yani kodların en başına bir de şunu eklediğimizde;

$db->query('SET AUTOCOMMIT = 0');

Artık işlem sorunsuz şekilde çalışacaktır. Ancak bunun yerine PDO’nun metodlarını kullanmak tabi ki daha yararlı ????

Başka bir anlatımda görüşmek üzere, detaylı anlatım için videoma gözatabilirsiniz.